«Қауіпті өнім» тізілімін құрудың ішкі нарық үшін салдары қандай
ЕАЭО шеңберінде «қауіпті өнім» ақпараттық тізілімін құру ұсынылды. Ол ЕАЭО-ға мүше елдерге ЕАЭО техникалық регламенттерінің талаптарына сәйкес келмейтін өнім туралы мәліметтер алмасуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Алайда жаңашылдықтың тағы бір жағы бар: кез-келген өнім осы тізілімге болмашы бұзушылықтар бойынша енгізілуі мүмкін. Отандық бизнес қазірдің өзінде алаңдаушылық білдіріп жатыр. Өйткені «қара тізімге» өнім енгізілген жағдайда брендтің беделін қалпына келтіру іс жүзінде мүмкін болмайды. Ал қазақстандық тауарлар ЕАЭО нарығынан біржола жоғалып кетуі мүмкін.
Қазақстан май одағының президенті Константин Невзоров «қауіпті өнім» ұғымын нарықты қорғау және кедергілер жасау мақсатында пайдалана алады деп қорқады. Сонымен қатар, геосаяси жағдайға байланысты қазақстандық компаниялар сыртқы нарықтарда табысқа жете бастады және шикізат пен басқа да қажетті компоненттерге қол жеткізді.
«Мысалы, майонезді алайық. Егер оны дүкенде дұрыс сақтамайтын болса, өнім бұзылып, автомат түрде тізілімге түседі. Сәйкесінше, оны «қауіпті» деп санайды. Тіпті жер шарының басқа бұрышында да бұл майонездің «қауіпті» екенін білетін болады. Дұрыс сақтамаған дүкен кінәлі ме, өндірісте қате кетті ме, ешкім себебін қазбаламайды да. Басты қауіп сол», – деді Невзоров.
«Қауіпті өнім» анықтамасы өндіруші осы тізілімнен өнімді алып тастай алса да, бұл оқиға туралы брендтің аты өшкенше де сақталады. Цифрлық дәуірде нұқсан келтірілген беделден тіпті сыртқы нарықтарда да құтылу мүмкін болмайды, бұл сөзсіз брендті өзгертуге әкеледі.
«Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы «қауіпті өнім» ұғымын «сәйкес келмейін өнім» деп ауыстыру туралы бастама көтерді.
«Күнделікті өмірде улы, токсинді, радиоактивті немесе жарылғыш заттар қауіпті болып саналады. Техрегламенттері бұзылғаны үшін азық-түлік өнімдерін қауіпті өнімдер қатарына қоюға болмайды», – дейді «Атамекен» ҰКП Техникалық реттеу департаментінің басқарушы директоры-директоры Жазира Шүйкебаева.
Сарапшының пікірінше, егер өнімді таңбалау бойынша бұзушылық болса, мысалы, майлылығы, еті, қанты немесе басқа ингредиенттердің мөлшері бойынша құрамы мәлімделген мазмұнына сәйкес келмесе, онда мұндай өнім «сәйкес емес» деп жіктелуі керек және оны «қауіпті» өнімге жатқызуға болмайды.
Ұлттық палатаның позициясын ҚР Үкіметі қолдады. Келісімдегі «қауіпті өнім» сөз тіркесін «тиісті емес өнімге» ауыстыру туралы ұсыныс Еуразиялық экономикалық комиссияға жіберілді. Ұсыныс ЕАЭО-ға қатысушы елдерде мемлекетішілік келісуден өтеді.
«Осы мәселе бойынша ғана емес, басқа да мәселелер бойынша келіссөздер бар. Өкінішке қарай, біз артта қалып, позицияларды тапсырамыз. Бұл бизнеске теріс әсер етпей қоймайды. Біз сондай-ақ ЕАЭО ішіндегі сауда жолында жасанды түрде салынатын тарифтік емес кедергілер туралы білеміз. Менің ойымша, мемлекет пен Үкімет бұған назар аударып, Одақ серіктестерімен бұл жұмысты күшейтуі керек: Осылайша мұндай оқиғалар пайда болмайды. Біз осы Одақты тауарлармен өзара сауданы жолға қою үшін ойлап таптық», – дейді Сүт одағының өкілі Дінмұхамед Айсаутов.
Жазира Шүйкебаеваның айтуынша, шетелдік серіктестермен келіссөздер расымен бірнеше жылға созылады.
«Бірақ, біз үміт үзбейміз. Ең бастысы, бастамамызды барлық мемлекеттік орган мен ҚР Үкіметі қолдады. Бұл бағыттағы жұмыс жалғасуда, елдердің оң позициясына үміттенеміз», – деп қорытындылады сарапшы.
Пікір қалдыру:
Пікірлер: