Жамбыл облысы Кәсіпкерлер палатасының директоры Олжас Қаржауов Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен онлайн-брифинг барысында өтініштердің сипаты мен қабылданып жатқан шаралар туралы  баяндады.

"17 наурыздан бастап кәсіпкерлер үшін сауалнама жүргізілді. Бүгінгі таңда бізге 250-ден астам кәсіпкер түрлі мәселелер бойынша өтініш білдірді, басты мәселелердің бірі - трафикті азайту. Өздеріңіз білетіндей, Жамбыл облысында қызмет көрсету саласында 40 мың кәсіпкер бар, онда 118 мың адам жұмыс істейді. Трафикті азайту дегеніміз не? Егер кәдімгі кафені алсақ, егер бұрын күніне 100 адам келсе, қазір 10 адам жоқ. Осыған байланысты олардың табыстары азайды. Жалпы облыс бойынша осындай 265 мекеме бар", – деді Жамбыл облысы Кәсіпкерлер палатасының директоры Олжас Қаржауов.

Егер көліктерге қатысты айтар болсақ, облыс бойынша 29 көлік компаниясы бар, оның ішінде 10 компания Тараз қаласында. Бүгінгі күні олар да проблеманы бастан кешуде. Көріп отырғаныңыздай, көшеде адам саны пандемияға байланысты әлдеқайда аз және трафик те азайды. Табыс көзі азайды. Сондай-ақ, қызмет көрсету саласындағы кәсіпкерлер де жүгінеді. Жамбылда 17 ойын орталықтары мен 7 кинотеатр бар. Бұл нысандар бүгінде мүлдем жабық тұр. Олардың көбінде жалға алу, жалақы төлеу мәселелері бар, олардың қызметкерлері тек үйде отыр, еңбек ақысыз демалысына жіберді немесе жұмыстан шығарған - деп толықтырды спикер.

Бүгінгі таңда бұл мәселе 42 500 теңге көлеміндегі ең төменгі жалақы төлеу арқылы шешілетін болады. Осыған байланысты «Атамекен» табысы азайған және жалақыны төлеу проблемасын бастан кешірген адамдарға сауалнама жүргізу үшін сауалнама жүргізуде. 2 күн ішінде біз 3165-ден астам адам жұмыс істейтін 200-ден астам компания арасында сауалнама жүргіздік, олардың 95-і жұмыстан босатуды жоспарлап отыр, 158-і ақысыз демалысқа жіберуді көздеп отыр.

Олжас Қаржауов жұмыс беруші мен қызметкердің арасындағы қарым-қатынас келісіммен расталмайтынын айтты. Бұл біздің азаматтарымыз және олармен жұмыс жалғастырылатын болады. Сондай-ақ, кәсіпкерлер шетел валютасының теңгеге қатысты қымбаттауына байланысты тауарлардың қымбаттауына байланысты проблемасын көтеруде.

«Бүгінгі таңда Жамбыл облысында 450 жалға алушы жұмыс істейтін 13 ірі сауда орталығы бар, оның ішінде 10 сауда орталығы келіссөздер барысында жол беріп, жалдау ақысын азайтады. Бірақ бұл шараларды жеткіліксіз деп санаймыз. Біз одан әрі жалгерлік ақыны азайту жөнінде жұмыс жүргіземіз. Сондай-ақ, кейбір кәсіпкерлер, өздеріңіз білетіндей, тауарды өткізу азайғанын атап өтті. Осыған байланысты, "Атамекеннің" ұсынысының бірі-отандық тауар өндірушілерді мемлекеттік сатып алу арқылы қолдау. Мысалы, бізде сатып алу бойынша облыс бюджеті 121 млрд, оның 75%-ы сатып алынды, 35 млрд-ы бір көзден сатып алынатын болады, ал 56 млрд-ы республикалық бюджеттен бөлінетін болады деп күтілуде. Біз 7500 адам жұмыс істейтін 130 отандық тауар өндірушілердің пулын қалыптастырдық. Сатып алуды қолдау арқылы біз 7500 адамды еңбекақымен қамтамасыз ете аламыз", - деді Палата директоры.

Сауалнамаға қатысты? Біз қызмет көрсету саласында жұмыс істейтін кәсіпкерлерге таратудамыз, олар жұмысшыларын қызметтен босату немесе айлық төле алмау туралы сауалнаманы толтыруда. 

23 наурыздан бастап «Атамекен» ҰКП, оның ішінде Жамбыл облысының Кәсіпкерлер Палатасы қызметкерлерді босату деңгейін анықтау үшін жұмыс берушілерге сауалнама жүргізеді немесе қызметкерлерді төтенше жағдай уақытында күтусіз демалысқа жіберу. Екінші сауалнама ТЖ-дың орын алуына байланысты мәселелерге тап болған кәсіпкерлер үшін. Егер Сіздің бизнесіңіз коронавирустың өршуінен зардап шеккен болса, онда сізге Жамбыл облысының кәсіпкерлер палатасына жүгінуі қажет.

Сонымен қатар, несиені кейінге қалдыруды қалай алуға болады? Бізге несиелерін 3 айға кейінге қалдырғысы келетін кәсіпкерлердің тарапынан  150-ден астам өтініш келіп түсті.  Ағымдағы жылдың 22 наурызындағы N17-ге арналған ресми бұйрық бар, онда Қаржы нарығын реттеу және қадағалау агенттігі төтенше жағдайларда айыппұлдар мен санкциялардың күшін жою туралы айтады, яғни банктердің тарапынан айыппұлдар мен өсімпұлдар қолданылмайтын болады. Қазір уақытта біз негізгі қарызбен сыйақы бойынша олардың кейінге қалдырылуы туралы бұйрық беруін қамтамасыз етуге тырысып жатырмыз. Жергілікті деңгейдегі банктер әлі күнге дейін өте әлсіздік танытып отыр. 150-ден астам өтініш банкке кейінге қалдыру бойынша жіберілді. Кейінге қалдыруды банктердің өздері қарайтын болады, яғни шешім банк тарапынан қабылданатын болады.

Қазақстанда пандемияға байланысты жарияланған төтенше жағдай салдарынан Жамбыл облысының Кәсіпкерлер палатасына және 10 Өңірлік филиалдарға, зардап шеккен кәсіпкерлерден өтініштерді қабылдау жалғастырылуда. Төтенше жағдай қабылданған сәттен бастап, Палатаға 200-ден астам өтініш келіп түсті.

Бизнестің басты ауыртпалығы - "тоқтап тұруында", демек табыстың болмауы және тиісінше салық төлеуге, кредиттерді өтеуге, жалдау ақысын төлеуге, жалдамалы қызметкерлердің еңбегін төлеуге мүмкіндіктердің болмауы. Осылайша, өтініштердің көпшілігі қызмет көрсету және сауда саласындағы шағын және микробизнестен түседі. Жамбыл облысы Кәсіпкерлер палатасы директорының құқықтық мәселелер жөніндегі орынбасары Ирина Ким, төтенше жағдай режімінің бұзылуынан бизнесті не күтетіндігін айтып өтті.

Төтенше жағдайдың талаптарын бұзғаны үшін 45 тәулікке дейін әкімшілік қамауға алынады, сондай-ақ халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы заңнама талаптарын, сондай-ақ адам денсаулығына зиян келтірмейтін гигиена нормаларын, техникалық регламенттерді бұзғаны үшін шағын және орта кәсіпкерлік субектілеріне 230 АЕК (610 мың теңге), орта - 320 АЕК (848 мың теңге), ірі - 1600 АЕК (4,2 млн. теңге) көлемінде айыппұл салынады. Денсаулыққа зиян келтірген осындай әрекеттер шағын кәсіпкерлік субъектілеріне 460 АЕК (1,2 млн. Теңге), орташа - 620 АЕК (1,6 млн. Теңге), ірі - 2000 АЕК (5,3 млн. Теңге) көлемінде айыппұл салуға алып келеді », - деді Ирина Ким.

Белгілі бір нысандар жарияланған шектеулерге қарамастан жұмысын жалғастыруға ниетті деген ақпарат келуде. Осы әрекеттері үшін кәсіпкерлерді қамауға алып, әкімшілік жауапкершілікке тарту жағдайлары кездесуде. Біздің міндетіміз - бизнестің жауапкершілігі туралы ескерту және шектеу шараларынан зардап шеккен кәсіпкерлерге арналған өтемақы шараларының кешенін әзірлеу.

«Өздеріңіз білесіздер, Үкімет қаулысымен әлеуметтік маңызы бар тауарлардың 19 түрі белгіленді. Бұл тауарларға Өңірлік кәсіпкерлер палатасы күн сайын бағалар мен қорды қадағалап отырады. 9 әлеуметтік маңызы бар тауарларға Ауыл шаруашылығы министрлігінің 22 наурыздағы № 103 бұйрығымен тауарлардың экспорты шектелді. Экспорттық шектеулерге қарамастан, импорттауға (импорттауға) рұқсат бар. Тауарлардың 11 түріне келетін болсақ, бұл тауарлардың қорлары тұрақтандыру фондында, ал бұл тауарларды жаңарту үшін бюджетте қаражат жеткілікті. Бүгінгі таңда аймақта азық-түлік тапшылығы байқалмайды », - деп қорытындылады Жамбыл облысы Кәсіпкерлер палатасының ауылшаруашылық бөлімінің бастығы Ермек Ділдабеков.

Біз ақпаратты қайдан жинаймыз? Деректер көзі: аймақтық палаталар, ҰКП, ССП, анкета, сауалнама, Call-орталық, медиа және әлеуметтік желілер. Жамбыл облысы Кәсіпкерлер палатасының сенім телефоны 8 (700) 454 34 14, 8 (701) 301 07 70.

Еске салайық, 16 наурыздан бастап азаматтардың денсаулығын сақтау және Қазақстанда коронавирустың таралуымен күресу мақсатында Жамбыл облысының Кәсіпкерлер палатасы жұмысшылардың бір бөлігін қашықтықтан жұмыс режиміне ауыстырды. Орталық кеңседе әр бөлімде бір қызметкерден кезекшілік жасауда, Палатаның 10 аймақтық филиалы әдеттегідей жұмыс істейді, кеңестер онлайн режиміне ауыстырылды.