«Атамекен» мамандары кәсіпкерлердің жазасын өтеу мерзімін монетизациялауды ұсынды
Кәсіпкерлер үшін қылмыстық жазаны монетизациялау – Қазақстанның қылмыстық заңнамасын дамытудың маңызды қадамдарының бірі. Бұл туралы «Атамекен» ҰКП басқарма төрағасының орынбасары Ербол Өстеміров айтты. Сарапшылар кәсіпкерлерге қатысты бас бостандығынан айыру ғана емес, келтірілген залалдың еселенген айыппұлдары қолданылуы керек деп санайды. Алайда, мұндай артықшылық қазір уәкілетті адамдарға қатысты қолданылады.
Ұлттық кәсіпкерлер палатасы қылмыстық заңнаманы дамытудың әрі қарайғы қадамдарының бірі – бас бостандығынан айыруды бірден қолданбай, оған балама ретінде басқа жаза түрлерін қолдануды көздейді. Сонымен қатар, экономикалық ресурстарды заңсыз шоғырландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссия мемлекетке заңсыз активтерді қайтару құралдарының бірі ретінде бірнеше айыппұл салу институтын кеңейту бойынша заңнамалық түзетулерді қолдады.
"Қылмыстық заң, егер кәсіпкер өз еркімен келтірген залалды өтесе, оны бас бостандығынан айыру сияқты жаза шараларын қоспағанда, келтірілген залалды өтеуге және жағымсыз салдарды азайтуға бағытталуы керек. Көп жағдайда сотқа дейінгі тергеу барысында шектеу шараларына байланысты (шоттарды бұғаттау, құжаттаманы алу және т.б.) кәсіпкерлік субъектілерінің қызметі тоқтатылады, Ал айыптау үкімі шығарылғаннан кейін іс жүзінде тоқтатылады. Бұл жалпы қазақстандық бизнестің дамуына кері әсерін тигізеді", – деді Ербол Өстеміров.
Спикер қазіргі кезде кінәлі адам келтірілген моральдық залалды өтеген жағдайда бас бостандығынан айыруды болдырмау мүмкіндігі қарастырылғанын атап өтті. Алайда, бұл тәртіп бизнес субъектілеріне қатысты экономикалық қылмыстар үшін ғана қолданылады.
«Сондықтан біз кәсіпкерлер үшін экономикалық құқық бұзушылықтар бойынша ғана емес, сонымен қатар бизнес-қоғамдастық өкілі кінәлі деп танылған басқа да қылмыстық құқық бұзушылықтар бойынша балама жаза енгізуді ұсынамыз. Бірақ жәбірленушіге келтірілген залалды ерікті түрде өтеу шартымен ғана іске асыру керек. Егер бапта бас бостандығынан айырудан басқа жазаның балама түрлері көрсетілмесе, онда оларды кәсіпкерлік субъектілері үшін бөлек қарастыру керек», – деп толықтырды спикер.
Спикердің айтуынша, осындай механизм мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдар, оларға теңестірілген адамдар, лауазымды адамдар, сондай-ақ жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдарға қатысты қолданылады.
«Мысалы, сіз өзіңізге сеніп тапсырылған басқа біреудің мүлкін иемденіп алсаңыз немесе ысырап етсеңіз, онда 2 жылдан 7 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеу немесе мүлікті тәркілеумен бірдей мерзімге бас бостандығынан айыру қарастырылған. Алайда, егер бұл әрекетті мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адам жасаған болса, онда оған ұрланған мүліктің мөлшеріне он-жиырма есе айыппұл салынады немесе мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан өмір бойына айыра отырып, 2 жылдан 7 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айырылады», – деп атап өтті «Атамекен»ҰКП төрағасының орынбасары.
Осыған ұқсас тәсілдерді кәсіпкерлік субъектілері үшін – бизнес субъектілеріне қатысты неғұрлым кең қолданылатын баптарда еселенген мөлшерде (үш еселенген мөлшерге дейін) айыппұл немесе бас бостандығынан айыру көздеу ұсынылып отыр.
Пікір қалдыру:
Пікірлер: