30 сәуірде «Атамекен» ҰКП жанындағы кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі Кеңестің бизнестің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау бойынша ішкі істер органдарының бизнес-қоғамдастықпен өзара іс-қимыл мәселесі бойынша отырыс өтті.

Кеңес төрағасы Қайырбек Сүлейменов өз сөзінде кәсіпкерлік бастамаға және қоғамдық қауіпсіздікке әсер ететін қылмыстық көріністерге қарсы тұру бойынша тиісті шараларды әзірлеудің маңыздылығын атап өтті. Ол өткен жылы Үкімет «Қоғамдық қауіпсіздікті қоғаммен серіктестікте қамтамасыз етудің 2024-2028 жылдарға арналған Тұжырымдамасын» бекіткенін еске салды.

Қоғамдық қауіпсіздікке қатер төндіру экономикалық тұрақсыздықты арттырады, ұзақ мерзімді инвестицияларға кедергі келтіреді және заң үстемдігіне нұқсан келтіреді. Сондықтан жиынға қатысушылар құқық қорғау органдары мен сот жүйесінің тиімділігін арттыруға, халықты құқық бұзушылықтың барлық түрінен қорғауға баса назар аударды.

ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес Ішкі істер министрлігі кез келген құқық бұзушылыққа «құқықтық тәртіп» және «мүлдем төзбеушілік» қағидаттарын енгізе отырып, қызметтік-бағдарланған полиция қызметін құру бойынша мақсатты жұмыс жүргізуде.

Қазіргі уақытта жасалған қылмыстардың 80 пайызға жуығы жеке меншікті ұрлау болып табылады, бұл кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіреді. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (интернет-алаяқтық) арқылы жасалған қылмыстардың өсуі кәсіпкерлік белсенділікті шектейтін факторлардың бірі болып табылады. Соңғы бес жылда алаяқтықпен және банк шоттарынан ақша ұрлаумен байланысты қылмыстар тұрақты өсу үрдісін көрсетті.

«Меншік қылмыстарының жолын кесу – кәсіпкерлікті қолдаудың бір түрі, жеке меншікке қол сұғылмаушылықтың конституциялық кепілдіктерін қамтамасыз ететін механизм», - деп атап өтті Қайырбек Сүлейменов.

Ішкі істер органдарының бөтеннің мүлкін ұрлауына қарсы күресте жүз мыңға жуық күзетші жұмыс істейтін үш мың жеке күзет ұйымының әлеуетін толық пайдалану қажет.

Бөтеннің мүлкін ұрлауға қарсы күреске жеке секторды тарту үшін құқық бұзушылықтың алдын алуға кәсіпкерліктің қатысуын материалдық және материалдық емес ынталандыруды енгізу қажет.

Кәсіпкерлік бастаманы шектейтін мәселелердің бірі мемлекеттің келісім-шарттық қатынастарға араласуы болып табылады. Азаматтық дау туындаса, қылмыстық істер қозғалып, кәсіпкерлердің серіктестігіне жекелеген мемлекеттік органдар араласады. Келісімшарт бойынша тараптардың өз міндеттемелерін тиісінше орындауын қамтамасыз ету үшін сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізіліп жатқанын, кәсіпкерліктің қылмыстық процестің орбитасына негізсіз тартылуын жоққа шығаруға болмайды.

Кеңес экономикалық дауларды қылмыстық қудалау арқылы шешуді болдырмас үшін Ішкі істер министрлігімен бизнес-қауымдастықтың өзара іс-қимылы «құқықтық тәртіп» қағидатын іске асыруға бағытталатынын атап өтті.

Соңғы жылдары кәсіпкерлік субъектілерінен алкоголь өнімдерін сату және белгіленбеген орындарда сауда жасау ережелерін бұзғаны үшін ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңның 200, 204 баптарымен жауапкершілікке тарту бойынша кешенді науқанды өткізу туралы өтініштер түсті. Мемлекеттік органдардың қызметінде көбінесе деректерді бұрмалаумен, жеке тұлғаларды заңсыз мінез-құлыққа итермелеумен немесе кәсіпкерлерді материалдық жауапкершілікке тарту мақсатында олардың іс-әрекеттерін дұрыс түсіндірмеумен қатар жүретін жазалау жағы басым, бұл сыбайлас жемқорлықты жасауға жағдай туғызады.

Кәсіпкерлік субъектілерінің әкімшілік жауапкершілігінің дұрыс тәжірибесін қалыптастыру ішкі істер органдары мен кәсіпкерлік субъектілерінің өзара іс-қимылының маңызды бағыты болып табылады, ол Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев жариялаған Әділетті Қазақстанның құқықтық қоғамын құру бағытына сәйкес келеді.

Ішкі істер органдары мен бизнес-қоғамдастықтың ынтымақтастығы отандық тауар өндірушілерді қолдауға бағытталған тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді мемлекеттік сатып алуды ашық және адал жүргізуге ықпал етуі тиіс.

«Сондай-ақ, көші-қон саласындағы ынтымақтастықты дамыту және 2015 жылы Қылмыстық-атқару жүйесі Комитеті мен «Атамекен» ҰКП арасында жасалған бас бостандығынан айыру орындарындағы сотталғандарды жұмысқа орналастыру және өзара түсіністік пен ынтымақтастық туралы Меморандумды жүзеге асыруға жаңа серпін беріп, халықаралық құқықтық актілерден және ұлттық заңнамадан туындайтын адам саудасына қарсы күресте ынтымақтастықтың жаңа нысандарын дамыту қажет», - деді Қайырбек Сүлейменов.

Кеңес барысында Ішкі істер министрлігіне мыналар ұсынылды:

- қоғаммен әріптестікте қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің 2024-2028 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін қылмыстық қауіптерден қорғауға бағытталған шаралар кешенін іске асыру;

- ішкі бақылау шараларын қолдана отырып, полиция қызметіндегі кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін проблемалар мен әкімшілік кедергілерді анықтау және оқшаулау.